[2023] Tết Đoan Ngọ Là Gì? Hoạt Động, Món Ăn, Kiêng Kỵ,…

Tết Đoan Ngọ là một ngày lễ truyền thống đặc biệt của dân tộc Việt Nam. Tết đoan ngọ là gì? Tết Đoan Ngọ có ý nghĩa gì? Tại sao Tết Đoan Ngọ lại gọi là tết diệt sâu bọ. Cùng Daythangthoinoi tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây.

Giới thiệu chung về Tết Đoan Ngọ

Tết Đoan Ngọ là gì? Ngày Tết Đoan Ngọ

Tết Đoan Ngọ, còn được biết đến với tên gọi Tết Đoan Dương, là một ngày tết truyền thống tồn tại trong nhiều quốc gia như Trung Quốc, Triều Tiên, Hồng Kông, Nhật Bản, Đài Loan, và cả Việt Nam. Tết Đoan Ngọ diễn ra và cúng vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch. Đây là thời điểm mặt trời nằm gần nhất trên bầu trời và đánh dấu ngày hạ chí.

Trong triết lý y học Đông phương, ngày này được cho là thời điểm hỏa khí (thuộc dương) của trời đất và cơ thể con người đạt đến đỉnh điểm.

Tết Đoan Ngọ, còn được gọi là “Tết diệt trừ sâu bọ” trong văn hóa Việt Nam, là một ngày quan trọng để tiến hành các hoạt động diệt trừ sâu bọ gây tổn hại cho cây trồng trên ruộng đồng. Đây là một sự kiện khởi đầu quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì sự phát triển của nông nghiệp.

Tết Đoan Ngọ có nguồn gốc từ đâu?

Theo truyền thuyết, sau khi thu hoạch, nông dân đã phải đối mặt với một tình huống đáng lo ngại khi đàn sâu bọ xâm nhập và gây hại cho các cây trái cũng như sản phẩm nông nghiệp. Tình trạng này đã khiến mọi người trở nên lo lắng và bất lực trước sự tàn phá của sâu bọ. Tuy nhiên, một người lạ đã đến và giúp đỡ những người nông dân này.

Ông lão tự xưng là Đôi Truân đã đưa ra một giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả, đó là mỗi gia đình nên thiết lập một đàn cúng bằng cách chuẩn bị các bánh tro và trái cây, sau đó cùng nhau tập thể dục trước nhà. Người dân đã tin tưởng và thực hiện theo hướng dẫn của ông, và không lâu sau, đàn sâu bọ đã bị tiêu diệt hoàn toàn.

Ông lão còn khuyên rằng đàn sâu bọ sẽ xuất hiện vào mỗi năm vào ngày này, và chỉ cần tuân thủ những hướng dẫn của ông, người dân sẽ có thể đẩy lùi được sự phá hoại này.

Để ghi nhớ sự kiện này, người dân đã lựa chọn ngày này để cúng tưởng, đặt tên là “Tết diệt sâu bọ” hoặc “Tết Đoan Ngọ” vì thời điểm cúng thường diễn ra vào giữa giờ Ngọ. Sự tôn kính và biết ơn của nhân dân dành cho ông lão Đôi Truân đã tăng lên rất nhiều sau sự kiện này, khi ông lão biến mất.

Ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ là gì?

Tết Đoan Ngọ không chỉ có ý nghĩa trong việc xử lý sâu bọ gây hại cho mùa vụ, mà còn được xem là dịp giải trừ bệnh tật trong giai đoạn chuyển mùa.

Theo quan niệm cổ xưa, bộ phận tiêu hóa của con người thường bị tấn công bởi các loại ký sinh gây hại, và không phải lúc nào chúng cũng bị tiêu diệt hoàn toàn. Tuy nhiên, vào ngày mùng 5/5, các loại ký sinh này thường trỗi dậy và tăng cường hoạt động, tạo điều kiện cho con người loại bỏ chúng.

Do đó, trong ngày này, người ta thường ăn các loại thức ăn có vị chua, chát nhằm làm sạch bộ phận tiêu hóa và loại bỏ các ký sinh bệnh.

Ngày Tết Đoan Ngọ có những hoạt động gì đặc biệt?

Nghi lễ diệt trừ sâu bọ

Theo quan điểm truyền thống, người xưa cho rằng trong cơ thể con người, đặc biệt là hệ tiêu hoá, thường tồn tại những sâu bọ ẩn sống, nếu không tiêu diệt chúng, chúng sẽ ngày càng phát triển và gây hại cho sức khỏe. Những sâu bọ này chỉ lộ diện vào ngày 5/5 Âm lịch, do đó, lễ trừ sâu bọ thường được tổ chức vào ngày này.

Theo quan niệm truyền thống, một cách để tiêu diệt sâu bọ là ăn các loại thực phẩm, hoa quả vào ngày 5/5. Người miền Bắc thường tiến hành tiêu diệt sâu bọ ngay khi thức dậy vào sáng sớm và sử dụng thức ăn, đặc biệt là bánh tro và hoa quả, để triệt tiêu chúng…

Xông nước thơm, tắm lá mùi để trừ tà

Trong ngày Tết Đoan Ngọ, cư dân ở vùng nông thường hội tụ lại để hái lá, sau đó sử dụng chúng để nấu nước xông, giúp tẩy uế cơ thể và giải tỏa căng thẳng. Theo dân gian, thời điểm 12h trưa ngày 5/5 được xem là khoảnh khắc có lượng khí dương tốt nhất trong năm, khi mặt trời chiếu sáng rực rỡ. Một số vùng còn thực hiện tục treo ngải cứu nhằm trừ tà.

Trong ngày Tết Đoan Ngọ, ngoài việc tập trung vào các hoạt động như mâm cúng Tết Đoan Ngọ và ăn uống đặc biệt, nhiều người tiếp tục thực hiện phong tục tắm lá mùi nhằm phòng tránh bệnh tật và loại bỏ sâu bọ. Ngoài ra, ở vùng ven biển, người dân còn có truyền thống tắm biển chính vào thời điểm chính xác là giờ Ngọ.

Cúng cầu an

Trong ngày Tết Đoan Ngọ, ngoài việc tắm lá mùi và tắm biển, nhiều người còn thực hiện nghi lễ cúng cầu an. Đồng thời, các cây lá hái được cho là có hiệu quả tốt nhất trong việc chữa bệnh, do đó các thầy thuốc thường lên núi tìm hái thuốc.

Mua các vật phẩm trừ tà

Ngoài ra, một tập tục truyền thống khác là sử dụng cây xương rồng để trang trí trong nhà, nhằm đuổi xa tà ma và mang lại niềm vui và may mắn.

>>>Có thể bạn muốn biết: Bài văn khấn Tết Đoan Ngọ

Món ăn truyền thống trong ngày Tết Đoan Ngọ là gì?

Dưới đây là một số món ăn truyền thống trong dịp Tết Đoan Ngọ:

Bánh tro

Bánh tro cũng là một món ăn truyền thống không thể thiếu trong lễ Tết Đoan Ngọ. Bánh tro được chế biến từ gạo nếp ngâm cùng nước tro từ cây khô, sau đó được đóng gói trong lá chuối và hấp chín, mang màu vàng đậm.

Chè kê

Chè kê được xem là món ăn đặc trưng trong ngày này của người Huế. Hạt kê được xay nhuyễn và ngâm trong nước, sau đó đun sôi cho đến khi nở mềm. Chè kê được thêm nước đường và gừng, tạo thành một nồi chè thơm phức và hấp dẫn.

Trái cây vị chua

Để đạt hiệu quả “tiêu diệt sâu bệnh” bên trong cơ thể, người ta thường ưa chuộng các loại hoa quả có vị chua như mận, xoài xanh và thường ăn chúng vào buổi sáng ngay sau khi thức dậy.

Rượu nếp/nếp cẩm

Tết Đoan Ngọ là dịp không thể thiếu rượu nếp và nếp cẩm, những món ăn được coi là quan trọng trong ngày này. Theo quan niệm dân gian, bộ phận tiêu hóa của con người thường chứa đựng các loại ký sinh gây hại, và chúng thường nằm sâu trong bụng, không dễ dàng tiêu diệt.

Chè trôi nước

Chè trôi nước là một món không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ ở miền Nam. Những viên chè được làm từ bột nếp và có nhân đậu xanh, thường được kết hợp với nước cốt dừa thơm ngon, tạo nên một hương vị tuyệt vời.

Thịt vịt

Thịt vịt là một món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ, đặc biệt phổ biến ở miền Trung. Theo quan niệm, việc ăn thịt vịt trong những ngày oi bức của tháng 5 sẽ giúp làm mát cơ thể.

==> Bên cạnh đó, mỗi vùng địa phương cũng có những món ăn đặc trưng riêng trong Tết Đoan Ngọ.. Tuy nhiên, tất cả các món ăn trên đều mang ý nghĩa diệt sâu bọ, loại bỏ những bệnh tật và mang lại sức khỏe, may mắn cho gia đình và người thân.

Lời chúc Tết Đoan Ngọ đầy ý nghĩa và đặc biệt

Trong ngày Tết Đoan Ngọ, người dân cũng dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp, mong muốn sức khỏe và thành công trong cuộc sống. Những lời chúc này mang đến sức mạnh và niềm vui, tạo điều kiện cho cuộc sống trở nên vui vẻ và thoải mái hơn.

1. Nhân dịp Tết Đoan Ngọ mùng 5/5, xin chúc mừng mọi người có một ngày thật tuyệt vời và tràn đầy năng lượng. Chúc mọi người luôn khỏe mạnh, hạnh phúc, bình an, và thành công trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.
2. Chúc mừng Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5! Mong rằng tất cả mọi người luôn khỏe mạnh, vượt qua mọi khó khăn và gặt hái thành công trong công việc và cuộc sống. Cầu chúc cho bà con nông dân có một mùa màng bội thu, đem lại nguồn sống và thịnh vượng.
3. Chúc mừng ngày Tết Đoan Ngọ! Kính chúc mừng mọi người có một ngày thật vui vẻ và ấm áp bên gia đình. Hãy nhớ thức dậy sớm và thưởng thức cơm rượu nếp để giữ gìn sức khỏe. Chúc cho sức khỏe dồi dào và đánh bay mọi sâu bọ trong cơ thể.

Tết Đoan Ngọ cần lưu ý và kiêng kỵ những gì?

Ngày Tết Đoan Ngọ, người dân cũng tuân thủ một số quy tắc kiêng kị để tránh những điều xui xẻo và đảm bảo sức khỏe và may mắn cho gia đình. Dưới đây là những quy tắc kiêng kị phổ biến trong ngày này:

• Tránh để dép bị lộn xộn: Trong ngày Tết Đoan Ngọ, nên giữ cho nhà cửa và đồ đạc gọn gàng, ngăn nắp. Để tránh lộn xộn và khiến linh hồn ma quỷ thích nghi với nơi ở của gia đình.
• Nên tránh việc soi gương sau nửa đêm: Theo quan niệm dân gian, khi soi gương vào thời điểm này, có thể sẽ đón nhận những linh hồn xấu hoặc gặp phải điềm xui.
• Tránh để mất tiền hoặc làm rơi tiền: Tránh để mất tiền hay làm rơi đồ vật trong ngày Tết Đoan Ngọ được xem là dấu hiệu xui xẻo, mang lại điềm báo xấu cho gia đình.
• Hạn chế dừng chân ở những nơi có không gian u ám: Nơi có nhiều bóng tối, âm u thường được cho là nơi ẩn chứa những linh hồn ma quỷ. Vì vậy, trong ngày Tết Đoan Ngọ, tránh dừng chân tại những nơi như vậy để tránh rủi ro.
• Tránh chọn phòng ở vị trí đầu tiên hoặc cuối cùng trong hành lang khi lưu trú tại khách sạn, nhà nghỉ: Theo quan niệm phong thủy, hai vị trí này có thể thu hút năng lượng tiêu cực và không tốt cho sức khỏe.
• Không nên mua những vật phẩm có hình dạng lạ: Trong ngày Tết Đoan Ngọ, để tránh mang vào nhà những yếu tố tiềm ẩn không tốt, khi tham quan hoặc đi du lịch tránh mua những vật phẩm có hình dạng lạ và không rõ nguồn gốc.

Những điều kiêng kị trên được coi là cách để giữ cho gia đình an toàn và tránh rủi ro trong ngày Tết Đoan Ngọ.

Lời kết

Tết Đoan Ngọ là một phần quan trọng của văn hóa và truyền thống Việt Nam. Dù thời gian trôi qua và cuộc sống thay đổi, Tết Đoan Ngọ vẫn tồn tại và truyền dịp đến các thế hệ sau. Với ý nghĩa sâu sắc và những hoạt động đặc biệt, ngày lễ này mang đến niềm vui, may mắn và bình an cho mọi gia đình. Hãy cùng nhau trân trọng và duy trì truyền thống Tết Đoan Ngọ, để nâng cao giá trị văn hóa và giữ gìn tình yêu gia đình trong cuộc sống ngày nay.

Đừng quên theo dõi trang Daythangthoinoi của Đồ Cúng Việt để cập nhật kiến thức tâm linh mới nhất và lựa chọn cho mình những mâm cúng phù hợp. Xin chân thành cảm ơn mọi người đã dành thời gian để đọc bài viết này.